مسافرانی که بین ساتراپی های شاهنشاهی در رفت و آمد بودند، همیشه گذرنامه ای همراه خود داشتند که از طرف ساتراپ (استاندار) صادر شده بود. به طور طبیعی فقط کسانی این گذرنامه را دریافت می کردند که با عنوان مامور رسمی و دولتیسفر می کردند. در این گذرنامه ها آمده بود که دارنده گذرنامه از طرف چه کسی ماموریت دارد، چه مسیری را طی می کند و به چه میزان مایحتاج نیاز دارد.
ادامه دارد...
برگرفته از مجله تدبیر، شماره 198، سال 1387
در دوره هخامنشیان برای تایید اسناد از مهر استفاده می شد. این روش تا قبل از سده بیستم هنوز در ایران رایج بود، به گونه ای که اغلب صاحب منصبان و علما دارای مهر مخصوص خود بودند که به جای امضا از آن استفاده می کردند.
هر عضو دربار شاهنشاهی هخامنشی که به گونه ای با سازمان اداری سر و کار داشت، می بایستی همیشه مهر خود را به همراه داشته باشد. هر گاه مهر یکی از افراد گم می شد موضوع به اطلاع همگان می رسید.
ادامه دارد...
برگرفته از مجله تدبیر، شماره 198، آبان ماه 1387
استفاده از لوح گلی پیش از ایران در بین النهرین و عیلام رایج بود. هخامنشیان که این شیوه را مفید یافته بودند، آن را در نظام اداری و دیوانی خود به کار گرفتند. این لوح ها قرص های بیضی شکلی به اندازه کف دست از جنس خاک رس بودند که در زمان مورد نیاز سطح آنها صاف و با خط میخی روی آن نوشته می شد. افراد مسوول با زدن مهر خود آن را تایید می کردند.
ادامه دارد...
برگرفته از مجله تدبیر شماره 198 آبان 1387
در تشکیلات داریوش کبیر، مقام ها و مشاغل عمده عبارت بودند از:
- رئیس تشریفان
- قائم مقام رئیس تشریفات
- خزانه دار
- کاخ دار
- نمایندگان محلی دولت
- سایر مشاغل دولتی مانند بازرسان، سفیران، نیزه داران، نگهبانان، منشی ها، ماموران مالیات گیر، پیک ها، چاپارها و تعدادی مشاغل رده پایین تر.
ادامه دارد...
برگرفته از مجله تدبیر شماره 198 آبان 1387
شاهنشاهی بزرگ ایران، به تعدادی ساتراپی بزرگ (استان یا ایالت) تقسیم شده بود که در راس آن یک ساتراپ (استاندار) قرار داشت. داریوش کبیر امپراطوری ایران را به 23 ساتراپی و خشایارشا به 28 ساتراپی تقسیم کرده بود. سرزمین مرکزی ایران، یعنی پارس، بدون ساتراپ بود و شخص شاه بر آن حکومت می کرد.
ادامه دارد...
برگرفته از مجله تدبیر، شماره 198، آبان ماه 1387
نظام اداری داریوش
درنظام اداری داریوش در 2500 سال پیش، تمام کارکنان دولت دارای شرح وظایف بوده و از یک نظام دستمزد طبقه بندی شده پیروی می کردند.
بعضی از فرایند های اداری، مانند: ماموریت، پرداخت و دریافت، تحویل کالا و ... با روش های مدرن امروزی تفاوت اساسی ندارند و در این فرایند ها اغلب از فرم هایی که امروز ما استفاده می کنیم بهره می بردند و از این راه کل جریان مالی و کالایی کشور زیر نظر قرار داشت.
ادامه دارد...
برگرفته: مجله تدبیر، شماره 198،آبان 1387
